Дайҙар: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) |
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) |
||
9 юл:
Беҙҙең эраға тиклем III быуатта дах ҡәбиләләренең береһе — парндар, уларҙың юлбашсыһы Аршак I Парфиялы башлығында — башҡа ҡәбиләләр өҫтөндә күтәрелә. Парндар бынан алдараҡ үҙен Сәләвкиҙәр дәүләтенән бойондороҡһоҙлоғон иғлан иткән [[Парфия]] (Aparthik) өлкәһенә үтеп инә.
Дайҙар [[Антик]] дәүере авторҙарының ([[Геродот]], Берос, Полибий, [[Страбон]], [[Тацит]], [[Птолемей]], Арриан, Руф
Беҙҙең эраға тиклем V быуатта боронғо грек тарихсыһы [[Геродот]] тәүгеләрҙән булып «даик» һүҙен этноним булараҡ ҡуллана. Беҙҙең эраға тиклем I быуатта [[Страбон]] дахтар йәшәгән илде «[[Скифия|Скиф]] Дахаһы» тип атай һәм уны [[Каспий диңгеҙе]]нең төньяғында йәшәгән күсмә ҡәбиләләргә — [[скифтар]]ға «дайҙар» йыйылма исемен бирә, уларҙың көнсығыш күршеләре тип [[массагет]]тарҙы һәм [[Сактар (ҡәбиләләр)|саҡтар]]ҙы атай<ref name="Даики">{{статья|автор = [[Мәжитов Нияз Абдулхаҡ улы|Мажитов Н. А.]]|заглавие=Даики в энтогенезе башкирского народа|ссылка=http://vatandash.ru/?article=2330 |язык= |издание = [[Ватандаш]] |тип = |год = 2013 |том= |номер=9 |страницы= 3—28|doi= |issn = 1683-3554}}</ref>.
Беҙҙең эраның II быуатында [[Яйыҡ]] (Даик, Даикс, Даи, Джаик, Заих һ.б.) йылғаһы [[Птолемей]]ҙың картаһында билдәләнә, ҡайһы бер ғалимдар фекеренсә йылғаның атамаһы «дай/дах» этнонимынан барлыҡҡа килгән (йәки «дах/дак/дай йылғаһы» тип аңлатылған<ref name="Йосопов" >{{статья|автор =[[Йосопов Ринат Мөхәмәт улы|Йосопов Р. М.]]|заглавие= К вопросу об этно- и расогенезе башкир-гайнинцев Пермского края|ссылка=https://cyberleninka.ru/article/n/k-voprosu-ob-etnoi-rasogeneze-bashkir-gaynintsev-permskogo-kraya|язык= |издание = Вестник Академии наук Республики Башкортостан |тип = |год = 2010 |том= |номер= |страницы= |doi= |issn = }}</ref>). В. В. Бартольд Птолемейҙың картаһындағы «Даикс» һүҙен теркәлгән иң боронғо төрки һүҙ тип баһалай<ref name="Даики"/>. Бынан башҡа Көньяҡ Уралда Яйыҡ гидронимының төрлө варианттары яҡынса 10 ҙур һәм бәләкәй йылғаларҙың атамаларында һаҡланып ҡалған ([[Ыҡ]], [[Оло Эйек|Оло]] һәм [[Кесе Эйек]], [[Ыйыҡ (Әй ҡушылдығы)|Ыйыҡ]], [[Оло Ыйыҡ|Оло]] һәм [[Кесе Ыйыҡ]]
== Башҡорттарҙың этногенезында роле ==
| |||