Майтамыр (дарыу үләне)
Майтамыр, Этҡолаҡ (лат. Sýmphytum, рус. окопник) — бөтә Европа илдәре буйлап, Көнбайыш Азиянан Британ утрауҙарына тиклем таралған күп йыллыҡ үлән үҫемлектәре ырыуы. Дымлы уңдырышлы тупраҡта, йыш ҡына йылға, инештәр ярҙарында үҫә. Метрҙан артыҡ бейеклеккә етә.
Ботаник тасуирлама үҙгәртергә
Тамыр системаһы эре йыуан тамырлы, күп һанлы айырымланған тармаҡлы. Тамырҙары тыштан ҡарағусҡыл, эсендә - аҡ, һутлы, майланып тора.
Һабағы тура, йыуан, ботаҡтар менән тармаҡланған, йөнтәҫ.
Япрағы оҙонса, эре, сиратлы, өҫкә табан ослая бара, аҫ яғы ҡытыршы төк менән ҡапланған.
Сәскәләре ҡыңғырау һымаҡ, һабаҡтың өҫ яғында урынлашҡан; ҡыҙыл, күксин йәки миләүшә төҫөндә, яйлап зәңгәр йәки аҡһыл көрән төҫкә инә бара. Сәс атҡан осоро май — июль.
Ҡулланыу тарихы үҙгәртергә
Боронғо грек ботанигы Теофраст майтамыр тураһында телгә алған булған.
Әбүғәлисина «Табиплыҡ фәне ҡануны» (Kanun fi’l Tibb, 1020 йыл) китабында майтамырҙың үҙенсәлектәрен һүрәтләгән.
Рәсәй ҡалалары дарыуханаларында теркәлгән майтамыр препараттары — Е витаминлы «Майтамыр майы» һәм һәм «Тәнгә һөртә торған майтамыр бәлзәме» һатыла.
 |
 |
.jpg) | ||||||||
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
Әҙәбиәт үҙгәртергә
- Окопник // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
- Кузнецов Н. И. Symphytum asperum Lepech. в Европейской России // Известия Императорской Академии наук. — СПБ., 1912. — С. 957—969. (с картой распространения Symphytum asperum Lepech.)
- Окопник, живокость // Николай — Олонки. — М. : Советская энциклопедия, 1954. — С. 605. — (Большая советская энциклопедия : [в 51 т.]; vol. 1949—1958, вып. 30).