Волгин Вячеслав Петрович

Волгин Вячеслав Петрович (2 (14) июнь 1879 йыл, Борщевка, Курск губернаһы, Рәсәй империяһы — 3 июль 1962 йыл, Мәскәү, РСФСР, СССР) — СССР тарихсыһы, йәмәғәт эшмәкәре. Марксҡа тиклем осорҙа социалистик һәм коммунистик идеялар тарихы буйынса белгес. СССР Фәндәр академияһы академигы (01.02.1930), СССР Фәндәр академияһының вице-президенты (1942—1953).

Волгин Вячеслав Петрович
рус. Вячеслав Петрович Волгин
Рәсем
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  Рәсәй империяһы
 Совет Рәсәйе
 СССР
Тыуған көнө 2 (14) июнь 1879
Тыуған урыны Борщевка[d], Рыльский уезд[d], Курск губернаһы[d], Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө 3 июль 1962({{padleft:1962|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:3|2|0}})[1][2][3] (83 йәш)
Вафат булған урыны Мәскәү, СССР[1]
Ерләнгән урыны Новодевичье зыяраты[d]
Туған тел урыҫ теле
Һөнәр төрө тарихсы, йәмғиәт эшмәкәре, университет уҡытыусыһы
Эшмәкәрлек төрө тарих
Эш урыны А. Л. Шанявский исемендәге Мәскәү дәүләт халыҡ университеты
Мәскәү император университеты[d]
М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университеты
Биләгән вазифаһы ректор Московского университета[d]
Уҡыу йорто Мәскәү университетының тарих-филология факультеты[d]
Ғилми исеме список действительных членов АН СССР[d] һәм академик АН СССР[d]
Ғилми дәрәжә тарих фәндәре докторы[d]
Ғилми етәксе Роберт Юрьевич Виппер[d]
Аспиранттар Борис Поршнев[d] һәм Манфред, Альберт Захарович[d]
Уҡыусылар Далин, Виктор Моисеевич[d], Манфред, Альберт Захарович[d] һәм Борис Поршнев[d]
Кемдә уҡыған Роберт Юрьевич Виппер[d]
Сәйәси фирҡә ағзаһы Советтар Союзы Коммунистар партияһы
Ойошма ағзаһы Рәсәй Фәндәр академияһы, СССР Фәндәр академияһы[d] һәм Молдавия фәндәр академияһы[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Ленин ордены Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены Ленин премияһы
Ҡыҙыҡһыныу өлкәһе история идей[d]
 Волгин Вячеслав Петрович Викимилектә

1947—1951 йылдарҙа — РСФСР Юғары Советы депутаты. Француз йыллыҡ баҫмаһының баш мөхәррире (1958—1962).

Биографияһы

үҙгәртергә

Волгин тураһындағы биографик материалдар бик аҙ. Тыуыу тураһында таныҡлыҡтың һаҡланып ҡалған күсермәһенә ярашлы[4], ул Курск губернаһының Рыльский өйәҙе Борщёвка ауылында иҫке стиль буйынса 11 июндә донъяға килгән (иҫке стиль буйынса 13-өндә суҡындырылған). Әсәһе Екатерина Николаевна ул тыуып өс аҙна үткәс вафат булған, уны өләсәһе Мария Николаевна үҙенең алпауыт усадьбаһында тәрбиәләгән.

Атаһы Пётр Николаевич — дворян, чиновник улы. Харьков дини семинарияһында, һуңынан Мәскәүҙә Петровский игенселек академияһында уҡыған. Атаһы Харьков университетының физика-математика факультетына уҡырға ингән. Ул Екатеринослав губернаһында «халыҡҡа инеү»ҙә ҡатнаша, шуның өсөн ҡулға алына һәм алдан тотҡонлоҡ йортонда була, 193-сө эш буйынса тикшереү аҫтында була. П. Н. Волгин, империяның баш ҡалаларында йәшәү хоҡуғынан мәхрүм ителә, полицияның күҙәтеүе аҫтында була.

Вячеслав Петрович Волгин Немиров гимназияһында ике йыл, һуңынан алты йыл буйына 2-се Кишинёв гимназияһында уҡый, уны 1897 йылда алтын миҙал менән тамамлай.

Мәскәү университетын тамамлаған (1908), унда 1897—1908 йылдарҙа тәнәфестәр менән, тәүҙә физика-математика, һуңынан тарих-филология факультетында уҡый. Диплом эшен Р.Ю. Виппер етәкселегендә башҡара. Уҡыуын тамамлағас, университет ҡарамағында ҡала.

1901 йылда РСДРП-ға инә, 1914 йылға тиклем меньшевик була.

1914 йылдан Шанявский исемендәге университетта уҡыта. 1919—1930 йылдарҙа - Мәскәү университеты профессоры, 1921 йылдан — ижтимағи фәндәр факультеты деканы, 1919—1929 йылдарҙа — Дәүләт ғилми советы ағзаһы, РСФСР-ҙың Халыҡ мәғарифы комитетының Баш профессиональ-техник белем биреү комитеты рәйесе урынбаҫары (1921–1922).

1920 йылдан алып РКП (б)/ВКП (б)/КПСС ағзаһы.

19211925 йылдарҙаМәскәү дәүләт университеты ректоры. Университетты «советлаштырыу» һәм «пролетаризациялау» менән етәкселек итә. Вазифа биләүе арҡаһында бөтә кимәлдәрҙә лә юғары белем биреүҙе үҙгәртеп ҡороуҙа ҡатнашыу мөмкинлегенә эйә була: Мәғариф халыҡ комитетының төрлө органдарында проекттарҙы тикшереүҙән алып университет идараһы аша ҡарарҙарҙы тормошҡа ашырыуға тиклем. Ул юғары уҡыу йорттары өсөн төп документ - юғары мәктәп уставын әҙерләүҙә (һуңынан уны практикала ҡулланыуҙа) ҡатнаша. Өҫтәүенә, Волгиндың эшмәкәрлеген билдәләгәндә университеттың ауыр финанс-хужалыҡ хәлен иҫәпкә алмау мөмкин түгел, был уға, ректор һәм декан булараҡ, тормошҡа планлаштырылған күп нәмәне үткәрергә ҡамасаулай.[5].

1925–1930 йылдарҙа — МДУ этнология факультеты деканы

1930 йылдың 3 мартынан 1935 йылдың 20 ноябренә тиклем — даими секретарь, 1942 йылдың 8 майынан 1953 йылдың 26 октябренә тиклем — СССР Фәндәр академияһының вице-президенты.

Дели Университетынан тарих өлкәһендә Honoris causa (1947).

Мәскәүҙә Новодевичье зыяратында ерләнә[6].

Ҡатыны  — Евгения Васильевна Волгина (тыумыштан Романова, 1890-1992). Улы Юрий (1911) фронтҡа рядовой булып китә һәм 1941 йылдың октябрендә Наро-Фоминский эргәһендә хәбәрһеҙ юғала.

Ике туған ҡустыһы — яҙыусы Виктор Ефимович Ардов.

Бүләктәре

үҙгәртергә

Һайланма хеҙмәттәре

үҙгәртергә

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. 1,0 1,1 Волгин Вячеслав Петрович // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. Bibliothèque nationale de France Vâčeslav Petrovič Volgin // идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
  3. https://bigenc.ru/text/1925668
  4. ЦГА Москвы. Ф. 418. Оп. 311. Ед. хр. 162. Л. 7.
  5. Лагно А. Р. Вячеслав Петрович Волгин. — М.: МГУ, 2012. — С. 128—129. — 248 с. — ISBN 9785211063983.
  6. Могила В. П. Волгина на Новодевичьем кладбище. Дата обращения: 9 июнь 2012. [yes Архивировано] 3 декабрь 2013 года. 2013 йыл 3 декабрь архивланған.

Һылтанмалар

үҙгәртергә