Алма-Ата кинотеатрҙары
| Викидатала элемент тултырылмаған |
Алма-Атала, ул саҡтағы Верный ҡалаһында, кинотеатрҙар XX быуат башында уҡ барлыҡҡа килгән. 2019 йылға ҡарата, Алма-Атала, төрлө мәғлүмәт буйынса, 18-ҙән[1] алып 21-гә тиклем[2] үҙ аллы һәм шулай уҡ сауҙа-күңел асыу комплексы составында кинотеатр бар.
Верный үҙгәртергә
Верный (хәҙер Алма-Ата) ҡалаһында беренсе кино күрһәтеү 1900 йылда, унда физик К. О. Краузе килгән саҡта, ойошторолған. Унда диапроектор ярҙамында ҡулдан төшөрөлгән быяла диапозитивтар күрһәтелгән. Киносеанс 25 ғинуарҙа Пушкин баҡсаһында үткәрелгән. Шул уҡ ваҡытта ҡалала аттракцион — питондың буйволды һоғоноу кадрҙарын, шулай уҡ 16 йәшкә тиклемге үҫмерҙәр һәм ханымдарға инеү тыйылған әҙәпһеҙ сәхнә күрһәткән[3] электропанорама барлыҡҡа килә.
1911 йылдың ғинуарында Пушкин һәм Гоголь урамдары сатында эшҡыуар А. Р. Сәйфуллиндың «Егерменсе быуат» тип аталған беренсе шәхси кинотеатр бинаһы асылған. Был 1910 йылғы бик көслө бина ер тетрәүенән һуң төҙөлгән беренсе бина булған. Шул уҡ йылдың көҙөндә фильмдар даими демонстрациялана башлай. Фильмдар күрһәтеү маҡсатында кинотеатр ҡала тарихында беренсе тапҡыр «Петтер» инглиз фирмаһында етештерелгән 14 ат көсөнә тигеҙ электр станцияһы менән йыһазландырылған. Кинотеатрҙың интерьерын рәссам Н. Г. Прусиновский эшләгән, ә фойеһында көйҙәр уйнатыусы «Симфониум» музыкаль автомат ҡуйылған. 1918 йылдың февралендә кинотеатр бинаһы[3] янған.
Алма-Ата үҙгәртергә
.JPG){kind=link}
1927 йылда Алма-Атала өс кинотеатр иҫәпләнгән, шулай уҡ ҡайһы бер коммуналь учреждениеларға киноҡоролма урынлаштырыла. «Ҡыҙыл йондоҙ» тип аталған бер кинотеатр элекке офицерҙар йыйылышы бинаһында үҙ ишектәрен асҡан. Шулай уҡ 30-сы йылдар башында Ҙур станицаның элекке София соборы бинаһында «Ударник» кинотеатры асылған[4].
30-сы йылдарҙан башлап, ҡаланың парк зоналарында һуңынан тулы ҡанлы кинотеатр итеп үҙгәртеләсәк йәйге киномайҙансыҡтар барлыҡҡа килә башлай. Шулай «Родина» [5] кинотеатры тәүге тапҡыр 1937 йылда Горький исемендәге мәҙәниәт һәм ял паркында асылған. 1957 йылда ул миҙгел майҙансығынан ул 712 тамашасы һыйҙырырлыҡ залы булған киң экранлы кинотеатр итеп яңынан төҙөлә. Ҡала икенсе паркында — «Совет республикалары Федерацияһы» паркында һуңғараҡ «Алма-Ата» исемен алған «Прогресс» кинотеатры асылған[6].
Ҡала үҙендә ике тапҡыр СССР кинофестивалдәрен — Бөтә Союз кинофестивалдәрен ҡабул итикән. 1973 йылда VI кинофестиваль, 1986 йылда XIX Бөтә Союз кинофестивале[6] үткән.
1990 йылдың башына ҡалала 21 кинотеатр булған[4]. Бөтә кинотеатрҙар беренсе, икенсе һәм өсөнсө экранға бүленгән. «Алатау», «Сиҙәмле» һәм «Арман» тигән яңы фильмдары премьералары беренсе экранлы кинотеатрҙарҙа үткән. «Ҡаҙағстан», «Осҡон», «Октябрь», «Юлдаш» икенсе экранлы кинотеатрҙар. Өсөнсө экранлы кинотеатрҙар — «Жалын», «Йәшлек», «Авангард», «Байконур». Өсөнсө кинотеатр экрандарына киҫелеп-өҙөлөп бөткән, йәбештерелгән хәлдәге фильм таҫмалары килтерелгән. Йәғни фильм күрһәтеү сифаты кинотеатрҙарҙың экранлылығына бәйле булған. Ҡалала кинотеатрҙар бер заллы булған. «Ҡаҙағстан», «Арман» һәм «Сиҙәмле» киноүҙәктәре ике заллы булған [6].
Алматы үҙгәртергә
Ҡаҙағстан бойондороҡһоҙлоҡ алғандан һуң кинотеатрҙар иҡтисади көрсөк арҡаһында ауыр хәлдә ҡалалар. 1990 йылдар аҙағында яңы үҫеш осоро башлана. Дәүләт кинотеатрҙарын шәхси компаниялар һатып ала башлай. Яйлап «Сар-Арҡа», «Ҡаҙағстан», «Байконур», «Арман» һәм башҡа бик күп[6] яңы кинотеатрҙар асыла. Һәм шулай уҡ яңылары асыла. 1999 йылда тәүге асыҡ «Номад» кинотеатры, ә һуңынан, 2003 йылда, «Цезарь» барлыҡҡа килә.
2000 йылдарҙа сауҙа-күңел асыу үҙәктәрендә кинозалдар булдырыла, ә сафтағы стационар кинотеатрҙар, популярлығын юғалтып, ябыла башлай.
2015 йылда «Арман» селтәре кинотеатрҙарында тифлокомментарийҙар йәғни күреү һәләтен юғалтҡан һәм бик насар күргәндәр өсөн кадрҙа барған ваҡиғаны тасуирлап биреүсе өҫтәлмә тауыш юлы менән тәьмин ителгән киносеанс проекттары үткәрелә башлай. Тифлокомментарийҙар билдәле бер ҡәтғи ҡағиҙә буйынса төҙөлөргә, һәм профессиональ диктор уларҙы ролдәрҙе башҡарыусыларҙың диалогтары араһындағы пауза мәлендә һөйләп өлгөрөргә тейеш[7].
2016 йылда Ҡаҙағстан ҡала кинотеатрҙары араһында иң ҡиммәтле билеттар Алма-Атала булған тип билдәләнә, унда бер кешегә кинотеатрға барыу хаҡы уртаса 1993 тенге тәшкил иткән, был хаҡтың йылына 25,3 %-ҡа күтәрелгәнен күрһәтә[7].
Төп булып тора селтәре 2016 йыл мәғлүмәттәре буйынса, кинотеатрҙарҙың әйҙәүсе операторҙары булып Cinema Star (кинозал. 8 ТРЦ «Мега» сауҙа-күңел асыу үҙәгендә 8 кинозал, «Прайм Плаза» сауҙа-күңел асыу үҙәгендә 8 кинозал, «City+» ТРЦ 4 кинозал), «Арман» киноүҙәгендә (4 кинозал, «Родина» кинотеатрында 2 кинозал, «Цезарь» кинотеатрында 1 кинозал), Otau Cinema («Алатау» кинотеатрында 1 кинозал, «Осҡон» кинотеатрында 2 кинозал, «Сиҙәмле» кинотеатрында 2 кинозал, «Байҡоныр» кинотеатрында 1 кинозал) һәм Kinopark («Юлдаш» сауҙа-күңел асыу үҙәгендә 6 кинозал). Шулай уҡ ниндәй ҙә булһа дөйөм селтәргә инмәгән ҡайһы бер кинотеатрҙар. Уларға «Иллюзион», «Promenade», «Номад», «Сар-Арҡа», «Silk Way City»[8], «Cinema Towers»[9] һәм «Райымбекта»[10] ҡарай.
Иҫке кинотеатрҙарҙың бер өлөшө һүтелә йәки үҙгәртеп ҡорола. Мәҫәлән, 2010-сы йылдарҙа «Алатау»[11] һәм «Байконур»[12].кинотеатрҙары һүтелә.
Һылтанмалар үҙгәртергә
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ Г. Алматы иҫтәлекле. Кинотеатрында 2016 йыл 12 апрель архивланған.
- ↑ Кинотеатрында Алматы 2019 йыл 28 март архивланған.
- ↑ 3,0 3,1 Алматы тарихынан очерктар. Үткән томанлы һүрәттәре
- ↑ 4,0 4,1 Совет дауам алматы кинотеатрҙар юҡ.
- ↑ https://ru.wikipedia.org/wiki/_(кинотеатр,_Алма-Ата(недоступная ссылка)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Иҫке кинотеатрында алматы
- ↑ 7,0 7,1 Самые дорогие кинотеатры в Казахстане находятся в Алматы и Атырау
- ↑ https://ru.wikipedia.org/wiki/Мультиплекс_Silk_Way_City(недоступная ссылка)
- ↑ https://ru.wikipedia.org/wiki/Cinema_Towers(недоступная ссылка) Cinema Towers
- ↑ Кинотеатры Алматы
- ↑ Необходимо задать параметр
url=в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметрtitle=в шаблоне {{cite web}}. [ ]. - ↑ Һүтә башланы. Алматы кинотеатрында «Байконур»