Ҡыҙылтүш

Ҡыҙылтүш турғай
Фәнни классификация
Батшалыҡ: Хайуандар Тип: Хордалылар Суб-тип: Умыртҡалылар Класс: Ҡоштар Отряд: Турғай һымаҡтар Ғаилә: Һайраусылар Ырыу: Ҡыҙылтүштәр Төр: Ҡыҙылтүш
Латинса исеме
Pyrrhula pyrrhula Linnaeus, 1758
ITIS 179180 NCBI 37607

Ҡыҙылтүш (лат. Pyrrhula pyrrhula, рус. снегирь) — Алаҡас турғай һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған, атаһының түше ҡыҙыл булған урман турғайы.

Халыҡ-ара Ҡыҙыл китап Ҙур хәүеф янамай IUCN 3.1 Least Concern : / 149595

Йомортҡалары

Pyrrhula pyrrhula

Ҡылыҡһырлама

Ҡантүш, аҡыя, йылҡәйҙәүес, зилҡәйҙәүес, атайҙауыи Турғайҙан ҙурыраҡ. Яҙғыһын һәм йәйгеһен парлашып, көҙгөһөн һәм ҡышҡыһын туп булып йөрөйҙәр. Ата ҡоштоң башы, ҡанаттары һәм ҡойроғо йымылдаҡ ҡара. Арҡаһы күкһел һоро, ҡорһағы, ҡойроҡ төбө өҫтән дә аҫтан да аҡ. Түше ҡыҙыл. Инә ҡоштоң түше көрәнһыу һоро. Ҡыҙыл турғайҙан башы ҡара, һырты һоро булыуы менән айырыла.

Тауышы

Яңғырауыҡлы һыҙғыра: «фиү-фиүү». Сырҡылдап һайрай.

Йәшәү рәүеше

Ылыҫлы һәм аралаш урмандарҙа, ҡышҡыһын төрлө урында, кеше торлағына яҡын йәшәй. Төрлө орлоҡтар, бөжәктәр ашай. Ҡышҡыһын беҙҙең яҡтарҙа ҡалалар, бер урындан икенсе урынға күсеп йөрөйҙәр. Киң генә таралған. Ағаста оялай. Ҡыҙғылт көрән таплы аҡһыл зәңгәр 4—6 бөртөк йомортҡаһы була.

Әҙәбиәт

• Э.Ф. Ишбирҙин. Башҡортостан ҡоштары китабы. Өфө,1986 йыл. ИБ №3478 28.693.35 И 90