Төн сәпсәүе

Тән сәпсәүе, алағанат сәпсәү, гәргбәгүҙ (рус. Авдотка)(лат. Burhinus oedicnemus) — ржанка һымаҡтар отрядендәге ҡошсоҡ.

Төн сәпсәүе
Фәнни классификация
арауыҡтағы ранг Домен:  Эукариоттар Батшалыҡ:  Хайуандар Суб-батшалыҡ:  Эуметазойҙар Тип/Бүлек:  Ике яҡлы - симметриялы Суб-тип:  Икенсел ауыҙлылар Тип:  Хордалылар Клад:  Баш һөйәклеләр Суб-тип:  Умыртҡалылар Инфратип:  Башһөйәклеләр Супер-класс:  Дүрт аяҡлылар Класс:  Ҡоштар Ярым класс:  Яңы аңҡаулылар Отряд:  Ржанка һымаҡтар Бәләкәй отряд:  Chionidi Ғаилә:  Төн сәпсәүҙәре һымаҡтар Төр:  Төн сәпсәүҙәре Төр:  Төн сәпсәүе
Халыҡ-ара фәнни исеме
Burhinus oedicnemus (Linnaeus, 1758)
Ареал
Оя короу   Таралыуы   Ҡышлау
Һаҡлау статусы
Ҙур хәүеф янамай IUCN 3.1 Least Concern : 144060
Викитөркөмдә Систематика Викиһаҡлағыста рәсемдәр ITIS   176749 NCBI   85105 EOL   104311

Burhinus oedicnemus saharae

Ҡылыҡһырлама

Күгәрсен ҙурлығында, һырты буй һыҙмалаҡлы һарғылт көрән, ҡорһаҡ яғы аҡһыл һары, түшендә буй-буй ваҡ таптар бар. Ҡыҫҡа һары суҡышының ос яғы ҡара. Ҙур күҙҙәре һары төҫтә. Аяҡтары өсәр бармаҡлы. Ҡанаттарында осҡанда — ике, ултырғанда— бер аҡ һыҙат күренә. Башҡа сәпсәүҙәрҙән төҫө һәм һары ҙур күҙҙәре менән айырыла.

Тауышы

Тауышы оҙайлы: «шар-лыый-шарлыый»; төндә осоп барышлай ҡысҡыра.

Йәшәү рәүеше

Яландарҙа, асыҡ урындарҙа йәшәй. Эре бөжәктәр, кеҫәртке, һыу йәнлектәре менән туҡлана. Күсмә ҡош. Һирәк осрай. Ояһын һыуға яҡыныраҡ урынға эшләй. Ваҡ ҡына ҡара таптар менән сыбарланған 2—3 бөртөк һарғылт, йомортҡа һала.

Әҙәбиәт

• Э. Ф. Ишбирҙин. Башҡортостан ҡоштары китабы. — Өфө, 1986. — ИБ № 3478 28.693.35 И 90
• Русско-башкирско-латинский словарь названий птиц (Э. Ф. Ишбердин. Птицы Башкирии, 1986)
• Арлотт Н., Храбрый В. Птицы России: Справочник-определитель. — СПб.: Амфора, 2009. — С. 132. — 446 с. — ISBN 978-5-367-01026-8.